Pirtûka “Xeyalbêj” a Îlhan Dayan ê 25 sal in girtî ye derket. Dayan ê di pirtûka xwe de kesên di qedexeyên derketina kolanan de ji bîr nekir, diyar kir ku bi helbestan êşa dilê wî kêmtir dibe.
Hunermendên Koma Dansê ya Navenda Çanda Mezopotamya bi lîstika dansê 'Hêk' a têkoşîna girtiyên li Zindana Amedê ya Hêjmar 5'an a di navbera jiyan û mirinê de vedibêjin derket ser dikê.
Derhêner Veysî Altay, komkujiya Kerboranê ya di 30'ê Cotmeha 1995'an de pêk hat û 7 kesan jiyana xwe ji dest dan, bi belgefîlma "BÎR"ê bi bîr xist.
Derhêne Halîl Karakoyun, got bi lîstika Palyaçoyê Wenda armanca wan ewe nebaşiya şer vebêjin û şanoya bi zimanê dayikê ji bo zarokan pêşkêş bikin.
Serokê Giştî yê CHP’ê Kemal Kiliçdaroglu, di 36'emîn Kongreya Asayî ya Giştî ya ‘Adalet û Cesaret’ê de diyar kir ku mafê gel ê berxewdanê heye. Berê pirsgirêka kurd hebû, niha pirsgirêka aborî, perwerdehî, polîtikayên derve û demokrasiyê lê zêde bû. Çareseri li meclîsê ye.
Lîstikvan Orhan Aydin destnîşan kir ku zextên îro ên serdema 12'ê Îlonê derbastir kirine û got: "Heke em bi rêxitinkirî bin, dê ev êrîşên faşîzan, sansur û qedexe ji holê rabin."
Şanoya Bajêr a Amedê, bernameya xwe ya meha Sibatê daxuyand.
Dêra Kizil a li Taxa Mihrîpat a navçeya Westanê bi tunebûnê re rû bi rû ye. Ev dêr jî wek gelek dêran li dijî hilweşandinê li ber xwe dide.
Şanoger Volkan Çikintioglu diyar kir ku peyama lîstika “Tenê Dîktator (Sadece Dîkator)” a şanoger Bariş Atay gihîştiye tevahiya Tirkiyeyê û ji bo Amedê jî got: “Tişta min ji hewaya bajêr hîs kir, ev der li dijî OHAL’ê hin bêtir bi hêvî tevger dike.”
Derhênerê Sînemayê Yusuf Çetîn, diyar kir ku çand û huner di heman demê de muxalefeta li dijî pergalê ye û wiha got: "Dewlet dixwaze çand, huner û sînemayê li gorî polîtîkayên xwe bi teşe bike û têxe xizmeta xwe. Ger ku tu nexwaze sînemayê li gorî pergalê pêş bixe, xeta sor bi ser te dixin."
Ciwanên ereb ên li Mêrsînê dijîn, ji bo çanda û hunera wan tune nebe bi pîrozbahiyên Ras-El Senî (serê salê) tên gel hev.
Yekîneya Gorulmuştur û Koma Redfotograf dê xeyalên 60 girtiyan di pêşengeya “Ji hundir Derve Wêne-Xeyal nayên girtin" de bigînin hunerhezan.
Belgefîlma bi navê "Taş Dugmeler" a li ser Serhildana Qoçgiriyê û ji aliyê Medet Dîlek ve hatiye amadekirin, wê li Tirkiye û Ewropayê bê pêşandan. Wê belgefîl ewil li mîhrîcanên Ewropayê bê pêşandan û paşê jî li Tirkiyeyê.
Lîstikvan Bariş Atay diyar kir ku qedexekirina lîstika "Sadece Dîktator" (Tenê Dîktator), tengkirina qada şanoya polîtîk e, ji bo xwe bigihînin hemû temaşevanan dê serî li rêyên alternatîf bidin.
Nivîskar Ronî War destanên kurdî yên ku dengbêjan bi kilamên xwe anîne heta îro, dike mijara pirtûkên xwe. War diyar kir ku kilam dîrok û mêjiyê civaka kurdan e û xwest ku bêtir li vê çandê xwedî bê derketin.